قارچ شی تاکه
راهنمای کامل آشنایی با قارچ شی‌تاکه؛ خواص، تولید و نحوه رشد
اگر با قارچ‌هایی مثل دکمه‌ای (آگاریکوس)، صدفی (پلوروتوس) و کله میمون (هریسیوم) آشنا هستید، وقت آن است که با یکی از پرمصرف‌ترین قارچ‌های خوراکی جهان یعنی قارچ شی‌تاکه نیز آشنا شوید.
قارچ شی‌تاکه چیست؟
شی‌تاکه با نام علمی Lentinus edodes، دومین قارچ پرورشی پرمصرف در دنیا است. این قارچ از قرن‌ها پیش در ژاپن شناخته شده و برای نخستین‌بار بیش از 900 سال پیش کشت آن آغاز شد. گزارش‌ها نشان می‌دهند که مردم منطقه کیوشو (Kyusha) در ژاپن، قارچ شی‌تاکه را به امپراتور چوآی هدیه دادند. به مرور، روش کشت آن به چین و سپس سایر نقاط جهان گسترش یافت.
بیشتر بخوانید:قارچ انوکی؛ طعم جدیدی برای غذاهای گیاهی!
تولید جهانی قارچ شی‌تاکه
-
1976 میلادی: حدود 130 هزار کیلوگرم
-
1979 میلادی: حدود 170 هزار کیلوگرم
-
1984 میلادی: حدود 234 هزار کیلوگرم
این آمار نشان‌دهنده رشد مداوم تولید این قارچ در جهان است. امروزه ژاپن بزرگترین تولیدکننده شی‌تاکه است، و پس از آن چین و کره‌جنوبی قرار دارند. همچنین کشورهایی مانند تایلند، سنگاپور، تایوان و نیوزلند نیز در تولید این قارچ فعالیت دارند.
ارزش غذایی و خواص قارچ شی‌تاکه
از دیرباز، قارچ‌ها علاوه بر اینکه یک غذای لذیذ به شمار می‌رفتند، جنبه دارویی نیز داشته‌اند. در ادامه، ترکیبات مهم و مفید این قارچ را بررسی می‌کنیم:
1. پروتئین بالا
قارچ شی‌تاکه سرشار از پروتئین است. در حالت تازه بین 1.75 تا 3.63 درصد و گاهی تا 5.9 درصد پروتئین دارد. این مقدار پروتئین، تقریباً دو برابر کلم و چهار برابر سیب و پرتقال است.
2. اسیدهای آمینه ضروری
قارچ شی‌تاکه حاوی هر 9 اسید آمینه ضروری مورد نیاز بدن است که برای ساخت پروتئین حیاتی‌اند.
3. چربی کم
چربی در شی‌تاکه بین 4.9 تا 8 درصد وزن خشک قارچ است که این قارچ را جزو غذاهای کم‌چرب قرار می‌دهد.
4. کربوهیدرات و فیبر
قارچ خشک‌شده شی‌تاکه دارای 83 درصد کربوهیدرات و حدود 13 درصد فیبر است که برای عملکرد گوارشی بسیار مفید است.
5. ویتامین‌ها
در هر 100 گرم شی‌تاکه خشک:
-
تیامین: 7.8 میلی‌گرم
-
نیاسین: 54.9 میلی‌گرم
-
ریبوفلاوین: 4.9 میلی‌گرم
-
ویتامین C (آسکوربیک اسید): 9.4 میلی‌گرم
6. مواد معدنی
مقادیر قابل توجهی از کلسیم، پتاسیم، مس، روی، آهن، منگنز، مولبیدن، سدیم و فسفر در شی‌تاکه یافت می‌شود.
خواص دارویی قارچ شی‌تاکه
شی‌تاکه به دلیل ترکیبات منحصر به‌فردش، در تقویت سیستم ایمنی و بهبود بسیاری از بیماری‌ها مؤثر است، از جمله:
افزایش ایمنی بدن
کمک به بهبود بیماری‌های قلبی
کمک به کنترل دیابت
کاهش فشار خون
مقابله با خستگی، استرس و برخی آلرژی‌ها
تقویت بدن در برابر عفونت‌ها و بیماری‌هایی مانند ایدز
شرایط لازم برای رشد قارچ شی‌تاکه
دما:
دمای مناسب برای رشد میسلیوم (ریشه قارچ): حدود 25 درجه سانتی‌گراد
در دمای کمتر از 5 و بالای 35 درجه، رشد متوقف می‌شود.
رطوبت:
در چوب‌های میزبان باید رطوبت حدود 35 تا 40 درصد حفظ شود.
نور:
در مرحله‌ی رشد اولیه (پنجه‌دوانی) نیازی به نور نیست، اما در مرحله‌ی میوه‌دهی، 400 تا 500 لوکس نور نیاز است.
PH محیط:
محیط رشد باید اسیدی (بین 3 تا 6) باشد.
مواد مغذی مورد نیاز:
-
تیامین (ضروری‌ترین ماده برای رشد)
-
عناصر تقویتی: منیزیم، گوگرد، پتاسیم، فسفر، آهن، روی و منگنز